Ξεπερνώντας την κρίση πανικού

Πολλές φορές στην καθημερινότητά μας συλλαμβάνουμε τον εαυτό μας υπό το καθεστώς μεγάλης πίεσης την οποία δεν ξέρουμε πώς να διαχειριστούμε. Σε ακραίες περιπτώσεις, το άγχος που αισθανόμαστε εξελίσσεται σε μία πιο σοβαρή κατάσταση, που είναι γνωστή ως «κρίση πανικού».

Η διαφορά ανάμεσα στην αγχώδη αντίδραση και την κρίση πανικού

Το άγχος είναι, κατά κύριο λόγο, η αντίδρασή μας σε μια κατάσταση που μας φοβίζει και μας πιέζει. Μπορεί να νιώθουμε μεγάλο άγχος όταν ετοιμαζόμαστε για συνέντευξη για δουλειά ή όταν γράφουμε ένα απαιτητικό μάθημα στη σχολή. Οι κρίσεις άγχους περιλαμβάνουν αρκετά έντονα συναισθηματικά αλλά και σωματικά συμπτώματα, τα οποία μοιάζουν αρκετά με τα αντίστοιχα της κρίσης πανικού.

Συνήθως, όμως, μια αγχώδης διαταραχή οικοδομείται σταδιακά και κορυφώνεται σε κρίση πανικού. Η βασική διαφορά μιας αγχώδους κρίσης με μια κρίση πανικού είναι ότι η δεύτερη κάνει την εμφάνισή της ξαφνικά, χωρίς προειδοποιητικά σημεία, και αρκετά πιο επιθετικά. Αντιθέτως, η αίσθηση του άγχους μπορεί να είναι πιο ήπια, μέτρια ή σοβαρή και να μας ακολουθεί καθημερινά.

Τι πυροδοτεί την κρίση πανικού;

Η κρίση πανικού μπορεί να δημιουργηθεί από την ανησυχία και τον φόβο της αντιμετώπισης μιας διαφορετικής μορφής επίθεσης. Ως αποτέλεσμα, επιλέγουμε να βρισκόμαστε σε καταστάσεις, στις οποίες πιστεύουμε ότι θα είμαστε ασφαλείς και δεν θα έρθουμε αντιμέτωποι με μια τέτοια κρίση. Υποστηρίζεται επιστημονικά ότι, όταν κάποιος έχει βιώσει κρίση πανικού, μπορεί, λόγω του φόβου του μήπως του ξανασυμβεί, να μετατραπεί αυτή η σκέψη αναταραχής σε έμμονη ιδέα που ενδεχομένως να τον οδηγήσει στην επόμενη κρίση πανικού, με την κατάσταση αυτή να ανακυκλώνεται. Ο ίδιος, λοιπόν, ο πανικός προκαλεί πανικό. Η δική μας ανησυχία προκαλεί μια έκρυθμη ψυχολογική κατάσταση, που πολλές φορές δεν έχει εύκολο και γρήγορο τέλος, καθώς συνεχίζει για αρκετή ώρα να κυριαρχεί γύρω μας μια αρνητική και γεμάτη τρόμο ατμόσφαιρα.

Πώς εμφανίζεται μια κρίση πανικού στο σώμα μας;

Όταν κάνει την εμφάνισή της η κρίση πανικού, ο οργανισμός μας προσπαθεί να οχυρωθεί και δίνει εντολή εγρήγορσης των μηχανισμών του. Το σώμα μας «παλεύει» εσωτερικά, διότι η αντίδραση που πρέπει να ακολουθήσει σε σύντομο χρονικό διάστημα συνοψίζεται στο δίλημμα «να αγωνιστώ ή να το σκάσω;».

Οι σωματικές μας ανταποκρίσεις στην απειλή που αντιμετωπίζουμε ξεκινάνε με την αίσθηση ταχυκαρδίας. Αυτό σημαίνει ότι όλες μας οι λειτουργίες εκτελούνται πιο γρήγορα και πιο έντονα, και μεταφέρεται μεγαλύτερη ποσότητα αίματος. Νιώθουμε κρύο ιδρώτα, ρίγος και τρέμουλο. Ακόμη, είναι πολύ πιθανό να έχουμε συμπτώματα ναυτίας. Οι αναπνοές μας γίνονται πιο κοφτές και ρηχές, έχουμε την εντύπωση ότι πνιγόμαστε, δυσκολευόμαστε να καταπιούμε και νιώθουμε έναν κόμπο στον λαιμό, στον θώρακα και στο στήθος. Οι πιο χαρακτηριστικές, όμως, σωματικές ενδείξεις είναι ότι δεν μπορούμε να διαχειριστούμε το σώμα μας και τις σκέψεις μας, μουδιάζουμε και φοβόμαστε ότι θα πάθουμε καρδιακή προσβολή.

Μπορούμε να πούμε, βάσει των παραπάνω στοιχείων, ότι στην κρίση πανικού ο οργανισμός μας ταράζεται ξαφνικά και «ξυπνάει» απότομα. Η κρίση μπορεί να διαρκέσει από δευτερόλεπτα μέχρι ώρες. Αυτό που καθιστά πιο έντονη την μορφή της είναι ο δικός μας φόβος.

Λύση: αναγνώριση του προβλήματος και θεραπευτική αντιμετώπιση

Είναι πολύ σημαντικό να αναγνωρίσουμε την κατάσταση που βιώνουμε και τα συναισθήματα που τη συνοδεύουν. Το επόμενο βήμα είναι, χωρίς φόβο ή ντροπή, να επικοινωνήσουμε με έναν ειδικό γιατρό, για να μοιραστούμε μαζί του το πρόβλημα.

Πρώτα από όλα, κάνουμε τις απαραίτητες εξετάσεις όσον αφορά τη σωματική κατάστασή μας (αιματολογικές εξετάσεις, ηλεκτροκαρδιογράφημα), καθώς και μια εκτίμηση ψυχολογικής φύσεως. Αυτή η διαδικασία κρίνεται απαραίτητη, διότι με αυτόν τον τρόπο ξεκαθαρίζεται η ρίζα της δυσάρεστης κατάστασης. Πολλά από τα συμπτώματα της κρίσης πανικού θυμίζουν αντίστοιχα άλλων σοβαρών προβλημάτων υγείας, όπως είναι οι παθήσεις της καρδιάς ή ο θυρεοειδής. Γι’ αυτό, οργανωνόμαστε και προλαμβάνουμε.

Αφού γίνει η ιατρική διάγνωση και αυτή αφορά αποκλειστικά σε διαταραχή πανικού, τότε είναι χρήσιμο και απαραίτητο να επισκεφθούμε τον ψυχολόγο μας ή κάποιον σύμβουλο ψυχικής υγείας. Μέσω της ψυχοθεραπείας, των μεθόδων καθοδηγούμενης εικόνας, της φαρμακευτικής αγωγής ή ακόμη και με συνδυασμό αυτών, μπορεί να επιτευχθεί η μείωση της έντασης των συμπτωμάτων.

Πρακτικές συμβουλές αντιμετώπισης

Χρειάζεται να φροντίσουμε και εμείς ψυχικά και σωματικά τον εαυτό μας όταν βιώνουμε συχνά κρίσεις πανικού. Με απλές πρακτικές θα καταφέρουμε να επαναφέρουμε την αρμονία μέσα μας και να έχουμε ξανά τον έλεγχο της σκέψης και του σώματός μας. Είναι απαραίτητο να σταματάμε τον φόβο, ώστε να προλαμβάνουμε τη σωματοποίησή του.

• Είναι σημαντικό να εστιάσουμε μόνο στην αναπνοή μας τη στιγμή που παθαίνουμε κρίση πανικού. Επειδή οι αναπνοές μας λόγω του φόβου επιταχύνονται, προσπαθούμε να επικεντρωνόμαστε στην κάθε εκπνοή και εισπνοή. Με αυτόν τον τρόπο, σιγά σιγά η αναπνοή μας θα γίνει πιο αργή και θα ηρεμήσουμε.

• Η εξάσκηση στη θεραπευτική τεχνική της συνειδητότητας μπορεί να μας ανακουφίσει. Είναι μια μέθοδος η οποία στοχεύει στο να επικεντρωθούμε στη γνώση της συγκεκριμένης στιγμής και στην ήρεμη αναγνώριση και αποδοχή των σκέψεων, των συναισθημάτων και των σωματικών μας αισθήσεων.

• Ακολουθούμε τις δικές μας τεχνικές και συνήθειες χαλάρωσης. Κάποιες από αυτές μπορεί να είναι η απεικόνιση και η φαντασία ενός μέρους ή χρώματος που μας ηρεμεί ή η χαλάρωση των μυών μας. Ακόμη, ένα ζεστό μπάνιο με απαλή μουσική και αρωματικά κεριά και βότανα ή έλαια στον χώρο μπορεί να μας κάνει να νιώσουμε αρμονία και απόλυτη χαλάρωση. Επίσης, αν βρισκόμαστε στον επαγγελματικό μας χώρο, κυρίως, αποτελεσματικά μπορούν να αποδειχθούν τα anti-stress αξεσουάρ και gadgets, όπως αγχολυτικά μπαλάκια, παιχνίδια ανακούφισης στρες με ρουλεμάν ή το γνωστό fidget spinner.

• Δεν ξεχνάμε να ζούμε υγιεινά και να έχουμε τον εαυτό μας ως προτεραιότητα. Προσπαθούμε, όσο μπορούμε, να αποφεύγουμε τις αγχωτικές καταστάσεις, να γυμναζόμαστε και να κάνουμε διαλογισμό. Οι σωματικές ασκήσεις χαλαρώνουν τους μύες μας και τονώνουν την αυτοπεποίθηση και την θετική μας ενέργεια. Γίνονται δε ακόμη πιο διασκεδαστικές όταν είμαστε μαζί με άλλους ανθρώπους. Ακολουθούμε μια ισορροπημένη διατροφή, κοιμόμαστε αρκετά και πίνουμε πολύ νερό. Είναι σημαντικό να μην ντρεπόμαστε και να μοιραζόμαστε. Οι ομάδες συζήτησης και ψυχοθεραπείας μας βοηθάνε να μειώσουμε τη συστολή μας και να συνειδητοποιήσουμε ότι δεν είμαστε μόνοι.

Από τη στιγμή που θα αναγνωρίσουμε τα σκοτεινά σημεία μας και δεχτούμε πως βιώνουμε πίεση και κρίσεις πανικού κινούμαστε ενεργητικά. Κάνουμε τα πάντα για να έχουμε τον έλεγχο, αγαπάμε και φροντίζουμε τον εαυτό μας. Πάνω από όλα, συνειδητοποιούμε ότι δεν αξίζει να φοβόμαστε!

Συντάκτης: Ελένη Παπαστεργίου,

Influence:

Είμαι απόφοιτος του Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και σπουδάστρια του τμήματος ‘Δημοσιογραφίας-Συντακτών και Ρεπόρτερ’…